|
|
Factoring alacak hakkının satışıyla firmalara fon
sağlayan bir finans yöntemidir.Factoring ilk kez Anglo-Sakson
ülkelerinde yürürlüğe konulmuştur.1300'lü yıllarda yün
kumaş ihraç eden İngiliz ihracatçılar,alıcıların ödeme
yapacakları hususunda güvence vererek alacaklarını daha
sonra factor adı verilen finans kuruluşlarına satıyorlardı.Bu
yöntem1830'larda Amerika'nın tekstil ithalatında yeniden
ortaya çıkmıştır.O dönemde Amerika'da bazı faktoring şirketleri
İngiltere'nin bazı tekstil atölyelerini temsil ederek,mallarını
satmış ve fatura tutarlarını alıcılardan tahsil ederek
atölye sahiplerine aktarmışlardır.
Factoring faaliyetlerinin 1973 sonunda dünyada ortaya
çıkan petrol krizinden sonra büyük gelişme gösterdiğine
tanık oluyoruz.1970'li yılların ortalarından itibaren
birçok firmanın satış olanaklarını hızlı genişleme çabalarına
girmeleri factoring işlemlerinin artmasına neden olmuştur.
A. Factoring İşleminin Yapılması
Factoring büyük çapta kredili satış yapan firmaların alacak
haklarının faktör ya da factoring şirketi olarak bilinen
finansal kuruluşlar tarafından satın alınması şeklinde
yapılan bir faaliyettir.Faktoringde mekanizma nispeten
basittir.Örneğin bir ihracatçı firma belli bir ödeme karşılığında
bir faktöre(banka ya da bu alanda uzmanlaşmış bir kuruluşa)ihracattan
doğan tüm alacaklarını devreder.F aktoring işlemleri yurtiçi
ve yurt dışı olmak üzere iki açıdan ele alınabilir.
Yurtiçi faktoring aynı ülkede faaliyette bulunan alıcı,satıcı
ve faktor şirketi arasında yapılan factoring işlemidir.
Borçlunun yabancı bir ülkedeki ithalatçı olması durumunda,alacaklarını
satmak isteyen bir ihracatçı,kendi ülkesindeki bir faktoring
şirketine satışlarının tutar ve yapısı hakkında bilgi
veren bir formla müracaat eder.Belgeleri inceleyen factoring
şirketi belli bir ülkedeki ithalatçılardan olan alacaklarının
tümünü ya da bir bölümünü satın alabileceğini bildirir
ve ihracatçıdan bir alacak devri belgesini hazırlamasını
ister.Factor şirketi durumu ithalatçının ülkesindeki muhabir
factor şirketine bildirir ve olurunu alır.Uluslararası
factoringde son sözü söyleyecek olan, ithalatçının ülkesindeki
muhabir factoring şirketidir.Uluslararası factoringde
yurtiçi factoring şirketi muhabirinin garanti vermediği
alacakları satın almaz.
İhracatçının ve muhabir factoring şirketlerinin 'alacak
devir belgesi'ni imzalamalarıyla alacaklar ihracatçının
mülkiyetinden çıkarak faktoring şirketine geçmektedir.Yurtiçi
ve uluslararası factoring arasında işleyiş bakımından
fark yoktur.Bununla birlikte uluslar arası factoring şirketleri
daha geniş bir şube ve temsilcilik ağına gereksinim duyarlar.Ticari
riskin minimizasyonu için ithalatçının ülkesindeki muhabir
faktorün seçimine özen gösterilmesi gerekir.Günümüzde
tümüyle kendisine bağlı kuruluşlarla çalışan en ünlü 'factoring'
şirketi First National Bank Of Boston un iştiraki olan
International Factors Grouptur.Merkezi Amsterdam'da olan
Factors Chain Internationalda diğer bir ünlü faktor kuruluşudur.
B. Factoring Türleri
Factoringle ilgili olarak çeşitli uygulamalara rastlanmaktadır.Bu
uygulamaları açık-gizli(disclosed-undisclosed),geleneksel-görünüşle(old-line-recours),vadeli-
iskontolu(maturity-discounting)şeklinde
isimlendirmek mümkündür.
Açık factoringde satıcı kendi adına düzenlediği faturada alacağının
muhatabının factor şirketi olduğunu vurgular.Bu durumda alıcının ödeme yapmaması
durumunda risk kısmen ya da tamamiyle factor tarafından üstlenilebileceği gibi;factor
riskin bir kısmının satıcı tarafından da üstlenilmesini isteyebilir.
Gizli factoringde satış defterini factor tutar.Factor riskin tümünü üstlenmez ve
işlemleri satıcı adına yürütür.
Uygulamada en çok rastlanan geleneksel factoringde borçlunun fatura tutarlarını
ödememesi durumunda risk tümüyle factor kuruluşça üstlenilir.Factor riski ve
uğrayabileceği olası zararı minimuma indirmek için sıkı piyasa araştırmaları
yapmak zorundadır.İşlemler uluslararası alanda yapılmaktaysa factor,ithalatçının
ülkesindeki bir factor kuruluşundan kont-garanti elde etmek ister.
Vadeli factoringde satıcı factorden kredili satışların ortalama vadesi üzerinden ay
sonlarında toplu tahsilat yapar.İskontalı factoring ise,satıcıya henüz faturanın
vadesi gelmeden para sağlama olanağı vermektedir.
Factor kuruluş bir yanda sağladığı hizmetlerden dolayı komisyon elde eder öte
yandan da vadesinden önce çekilen paralardan iskonta elde eder.Uluslararası finansal
piyasalarda yıllık faiz oranı ABD'de uygulanan 'prime-rate' bağlı olarak değişir.
C. Factoringin Sağladığı Avantajlar ve Maliyeti
Factoring genellikle tüketim malı ve hafif teçhizat satan ya da ihraç eden firmalara
yönelik bir finansman aracıdır.Bu tür malların pek çok aracı vardır.Satıcı ya da
ihracatçı böyle bir finansman aracına başvurmakla şu avantajları elde eder.
i.Factor firmalarının kaynak yönetimini basitleştirir.
Factoring hizmetinden yararlanan firmanın,kredili satış hadlerinin vadelerinde ödenip
ödenmeyeceği endişesi olmaz.
Gecikmiş alacakların izlenmesi ve günlük nakit girişinin nakit çıkışını
karşılayamaması gibi sorunu olmaz.
Üretimin artırılması,yeni pazarların araştırılması gibi konularla uğraşması
kolaylaşır.
Ayrıca factor firma,yaygın dış ülke bağlantıları aracılığıyla ihracatçılara
yeni pazar olanakları konusunda danışmanlık yapabilir.
ii.Factoring,firmaların alacaklarını tahsil edememe riskiyle karşılaşmasına engel
olur.
Günümüzde alışverişlerin temel unsuru olan kredili satış işlemlerinde en önemli
nokta kredi açılacak alıcı ya da ithalatçıların isabetli olarak
saptanmasıdır.Özellikle küçük firmalara açılan kredilerin izlenmesi,vadelerinde
tahsili,satıcılar ve ihracatçılar için son derece önemlidir.İşte factor firma
kredili satış bedellerinin tahsil edilememesi halinde doğacak tüm zararı
üstlenmektedir.
iii.Factoring alacakların muhasebe kayıtlarının tutulması ve yönetiminin neden
olabileceği problemleri ortadan kaldırır.
Kredili satışların muhasebeleştirilmesi işini factor üstlendiği için,satıcı
firma ya da ihracatçı kendisinden kredili bir mal alan bir müşterisi için ayrı bir
hesap açma ve bu şekilde açılmış pek çok hesabınizlenmesi yükünden
kurtulmaktadır.
iv.Factoring,satıcı ve ihracatçıların alacak kalemlerini azaltarak şirket
bilançosunun sunumunu güçlendirir.
Kuşkusuz factor firmaların satıcılara ve ihracatçılara sağladığı bu
avantajların bir maliyeti vardır ve bu maliyet oldukça yüksektir.Factoringle ilgili
maliyetin iki unsuru vardır.İhracatçı şirket factore transfer edilen alacak
üzerinden hesaplanmış %1.9-%2.5 oranında bir factor komisyonu ve faiz oranının bir
komisyonu olan bir finansman komisyonu öder.Factor komisyonu her türlü muhasebe
kayıtlarının tutulması,alacakların vadesinde tahsil ve takip edilmesi,potansiyel ve
mevcut müşterilerin mali durumları hakkında bilgi toplanması vb. maliyetlerin
karşılanmasına yöneliktir.Finansman komisyonu ise peşin olarak yapılan ödemelerle
ilgili faiz maliyetini kapsamaktadır.Bu parasal maliyetlere ticari maliyetle ticari
mahiyetli bir dolaylı risk maliyeti eklenir.
Alacakların tahsil süresi esasında,ithalatçının ödemelerinde bir gecikme
olursa,factor bizzat ihracatçıya göre daha serttir,daha az diplomattır.
III. FORFAITING
Forfaiting özellikle vadeleri altı aydan başlayan yatırım malları ihracatında
kullanılan bir finansman tekniğidir.Forfaiting genellikle yatırım malları
ihracatından doğan ve belli bir ödeme planına göre tahsil edilecek olan alacakların
bir banka ya da bu alanda uzmanlaşmış bir finansman kuruluşu tarafından satın
alınmasıdır.Forfaiting genellikle ihracatçını borcu karşılığında ihracatçıya
verdiği emre yazılı senet ya da poliçeler kullanılmakta ve işlem tamamlandıktan
sonra ihracatçının hiçbir yükümlülüğü kalmamaktadır.
Forfaiting işlemlerinin mazisi,dünya yapısının önemli ölçüde gelişme
gösterdiği 1950 li yılların sonlarında ve 1960 lı yılların başlarına kadar
uzanmaktadır.Sözkonusu yıllarda özellikle yatırım mallarında satıcı
pazarlarının giderek alıcı pazarları şekline dönüşmesi,Batı ve Doğu
ülkelerinin arasında ticaretin yeniden doğuşu,dış ticaret engellerinin ve döviz
kontrolünün hafifletilmesi,dış ticarette serbestleşme eğilimlerinin
güçlenmesi,gelişmekte olan ülkelerde dış alımların ve yatırım malları
taleplerinin artması forfaiting'in gelişmesine zemin hazırlamıştır.
A. Forfaiting İşleminin Yapılması
Forfaiting de yurt dışından ithal edilmek istenen bir yatırım malının bedeli,söz
konusu olan malların ekonomik ömrüne yayılarak taksitlerle ödenir.Bu bağlamda önce
ithalatçı ve ihracatçı firmalar aralarında bir ticari anlaşma yaparak bir fiyat ve
ödeme planı saptarlar.Daha sonra ithalatçı firma malları teslim alır.Karşılık
olarak da banka garantisi sağladıktan sonra borç senetlerini bankası arcılığıyla
ihracatçıya iletir.Bundan sonra ihracatçı alacakları nakde çevirmek için belli bir
iskonta oranı karşılığında bir forfaiterle anlaşır.İhracatçının ithalatçıdan
alacağı belgeleri forfaitera vermesi ve karşılığında da iskontolardan sonra
alacağını nakit olarak almasıyla ihracatçının artık alışverişle ilgili tüm
sorumluluğu biter.Nihayet,forfaiter elindeki ödeme araçlarını vadesi geldiğinde
tahsil edilmek üzere muhatap konumundaki garantör bankaya verebileceği gibi üçüncü
kişilere de devredebilir.
İhracatın finansmanında forfaiting tekniğinin işleyişini şöyle özetleyebiliriz:
- İhracatçı
- İthalatçı
- Aval ya da garanti veren banka
- Alacak hakkını satan banka(forfaiter)
Olmak üzere dört taraf vardır.
Bu dört taraf arasındaki mal,senet ve para akışı şu şekilde olmaktadır.
- Dışsatımcı ve forfaiter,forfait işlemi ile ilgili olarak aralarında bir sözleşme
yaparlar
- İthalatçı ihracatçıya sipariş verir.
- İhracatçı malları sevk eder.
- İthalatçının kabulünden sonra,bir banka tarafından da garanti verilerek ticari
senet ihracatçıya gönderilir.
- İhracatçı ticari senedi forfaitere verir.
- Forfaiter faiz ve komisyonu düşerek mal bedelini ihracatçıya öder.
- Forfaiter söz konusu vadede ödeme yapması için aval ya da garanti bankaya başvurur.
- İthalatçı vade sonunda forfaitere ödemeyi yapar.
B. Forfaiting'in Mali ve Teknik Özellikleri
1. Mali Özellikler
Forfaitinge konu olan alacaklar genellikle 5 yıl vadeli ve ödemeler alışlar aylık
eşit taksitler şeklinde yapılmaktadır.
Forfaitingde işlemler ve ödemeler genellikle ABD Doları,Alman Markı ve İsviçre
Frankı cinsinden yapılmaktadır.
- İthalatçını ihracatçıya verdiği senet ya da poliçeler forfaiter tarafından
vadelerine göre belirlenen Foranda iskonto edildikten sonra ihracatçıya nakit olarak
ödenmektedir.İskonto oranları genellikle euro para piyasasında geçerli faiz
oranlarına göre yapılmaktadır.
- Forfaitingde en yaygın ödeme araçları bono,senet ve poliçelerdir.
- Forfaiting yapan firma alacaklarının ödenmemesi riskine karşı bir bankanın
güvencesini isteyebilir.Böylece forfaiter ayrıca sahip olduğu ödeme araçlarını
ikincil piyasada pazarlanmasını kolaylaştırmaktadır.
- Mali gücü zayıf olan ihracatçılar forfaireden finansman olanağı
sağlayabilirler.İhracat fiyatlarının saptanmasında bu durumda göz önünde
tutulur.
2. Forfaitingin Teknik Özellikleri ve Maliyeti
Forfaiting masrafları şu şekilde sınıflandırılabilir.
- Ticari riskin karşılanması özellikle banka avalı ya da güvencesi sağlama
durumundaki ithalatçı için önemlidir.İhracatçı için herhangi bir maliyet söz
konusu değildir.
- Ülke riski çerçevesinde politik riske ve transfer zorluklarıyla ilgili olarak %0.5
ile %3.5 arasında değişen bir bedelin ihracatçı tarafından ödenmesi gerekir.
- Fon maliyeti çerçevesinde para kullanımı ve faiz riskinin karşılanmasında euro
piyasa faiz oranları göz önüne alınır.
3. Forfaitingin Sağlaması Zorunlu Bilgiler
- Para birimi,tutarı ve finansman süresi-ihracatçı ülke ithalatçının adı ve
ülkesi
- Garanti veren bankanın adı ve ülkesi
- Forfaitinge konu olan alacağın hangi ödeme aracıyla ödeneceği(senet,bono,poliçe)
- Bankaca verilen güvencenin cinsi
- Anlaşma ve malların teslimiyle ilgili belgelerin teslim tarihi
- Gerekli yetki ve lisana belgeleri
- Ödeme yeri
C. Forfaiting ile Factoring Arasındaki Fark
Forfaiting ve factoring birbirine benzer işlemlerdir.Her ikisinde de alacak hakkının
satışı veya bu hakkın satın alınması söz konusudur.Her iki işlemde de factor ve
forfaiter belirli şu fonksiyonları yerine getirmektedir:
i. kredili mal alanın (dış alımcının)kredi değerliliğini belirleme
ii. kaynak (finansman) sağlama
iii. risk üstlenme
Bununla birlikte iki işlem arasında bazı farklar söz konusudur.Factoring daha çok
90-180 gün vadeli senetlerle sınırlı olduğu halde,forfaitingde vade 5-7 yıla kadar
uzayabilmektedir.Ayrıca factoring işleminde bir kalıntı risk ihracatçı üzerinde
kalmakta,factor kurumları genellikle alacağın %80 inin tahsil edilmeme riskini
üstlenmektedir.Bunun yanı sıra factoring işlemlerinden doğan bazı ticari risklerin
de ihracatçı(alacak hakkını satan)üzerinde kaldığı görülmektedir.Factoringde
ikinci bir alım-satım işlemi uygulanması mümkündür.Bu şekilde forfaiting bir kredi
işlemi olmasının ötesinde forfaiter menkul kıymetler portföyünde yer alan bir
finansal varlıktır.
IV. FRANCHISING(LİSANS ANLAŞMASI)
Franchising bir rafine muhabir ilişkisidir.Franchising sayesinde sahiplerin birleşmesine
gerek olmadan bir çok potansiyel ölçek ekonomisi olgusun yaratılmaktadır.Franchising
kelimesi Fransızca franchır ya da affranchir serbest bırakma anlamına
gelmektedir.Günümüzde İngilizce 'franchising' kelimesi kullanılmaktadır.Franchising
imtiyaz,hak,seçme,hak,maliyet,satış,dağıtım haklarının verilmesi,isim ve markanın
kullanılması anlamında alınmaktadır.
Franchisigde verici mallarını yurt içinde ya da yurt dışında yatırım yapmaksızın
mallarını bir başka firma tarafından üretilmesini sağlar ve pazarlar.O halde verici
açısından franchising bir dağıtım ve pazarlama yöntemi,alıcı açısından da
yatırım seçimi ve iş kurmak biçimi olarak düşünülebilir.
Franchising özellikle Mc Donnalds,Pizza Hut,7 Eleven gibi hızlı yemek ve tüketim
hizmetlerinde fazlaca rastlanan bir model olmuştur.Son yıllarda ABD'de First Interstate
Bank Of Los Angeles Franchisingin vericisi olarak faaliyet göstermektedir.Alıcı
bankalar adlarının önüne First Interstate adını almaktadır.
A. Franchising İşleminin Yapılışı
Franchisingde taraflar karkarını en yüksek düzeye çıkarmak için birbirlerini seçme
hakkına sahiptir.
Franchisingde alıcı (franchisee) vericisini belirlerken söz konusu mal ya da hizmetin
(banka) ünlü bir isme sahip olmasını ve uzun yıllar piyasada denenmiş olmasını
yeğler.Franchising de verici de sahip olduğu mal ya da hizmeti kullanma hakkını
vereceği firmayı (franchissor) seçmekte serbesttir.
1. Franchisingde Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
Franchisingde verici taraf, alıcıya kullandığı isim ya da marka,bu mal ya da hizmetin
üretim tekniği,isim,yönetim ve organizasyonuyla ilgili bilgileri vermekte ve alıcıyı
sürekli olarak desteklemekle yükümlüdür.
Franchisingde alıcı taraf isim-marka imtiyaz hakkını bir bedel karşılığında
kullanacak,kendisine verilen teknik bilgi ve hizmetlerden anlaşma hükümleri
çerçevesinde yararlanacaktır.Alıcı için en başta gelen yükümlülük,anlaşma
hükümlerine göre teminat verilmesi,yıllık ciro üzerinden bir ondalık kar
payı,ücret vb.biçiminde belirlenmiş bir bedelin ödenmesidir.
2. Anlaşmanın İçeriği
Franchisingle ilgili olarak standart bir anlaşma tipi yoktur.Anlaşmanın içeriği mal
ve hizmetin çeşidine,işin türüne,faaliyet gösterecek sektörlere göre çok
değişik olabilir.
Franchisingle ilgili bir anlaşmanın özelliklerini şöyle sıralayabiliriz.
- Franchisingle ilgili bir anlaşma iki yanlı ve tarafları bağlayıcı bir
anlaşmadır.
- Franchising bir dağıtım ,pazarlama ve finansman yöntemidir.
- Mal ve hizmetin markası her yerde aynıdır.
- Franchisingde verici üretilecek mal ve hizmetle ilgili olarak
dağıtım,tanıtım,reklam,araç gereç,bölge tahsisi gibi gerekli hizmetleri
vermektedir.
- Franchisingi alan kendisine sunulan hizmetin bedelini karşı tarafa ödemelidir.
B. Franchisingin Türleri
Franchisingin türleri tarafların konumlarına ve işlemlerin içerikleri ve
özelliklerine göre ikiye ayrılmaktadır.Birincisi tarafların bulundukları
ülkeleri,ikincisi tarafların yapmış oldukları franchising sözleşmesindeki işlemin
içeriği ve niteliğini kapsamaktadır.
C. Franchising Avantaj ve Dezavantajları
Franchising avantaj ve dezavantajları hem verenler hem de alanlar açısından söz
konusudur.
1. Alıcısı İçin Frachisingin Avantajları
- Franchisingin alıcısı,vericisi tarafından yaratılmış ünlü bir isme sığınarak
kolayca piyasaya girme,satış yapma,kar etme olanağı bulurlar.
- Alıcı genellikle çalışacağı sektörde bir ön tecrübeye sahip olmasına gerek
kalmaz.Çünkü tüm eğitim ve öğretim yardımını vericiden elde eder.
- Franchisingi alıcı firmanın belli bir süre (5 yıl) için başarı şansı %90
olarak saptanmıştır.
- Franchisingi alan firma diğer firmalara göre daha düşük faizli kredi bulma
şansına sahiptir.Ayrıca verici firma alıcı firmaya para bulma konusunda yardımcı
olabilir.Hatta verici firma alıcılara bir büyük bankanın özel kredi olanaklarından
yararlanma şansı verir.Böylece yeni iş hayatına atılan bir firma finansman konusunda
karşılaşacağı güçlüklerden kurtulmuş olur.
- Franchising alıcısı,benzer bir firmanın rekabetiyle karşılaşmaz.Franchising
alıcısına franchising zinciri içindeki bir başka alıcının (bölgesel haklar)
bölgesine girmesini önler.
- Verici firma,alıcısına kuruluş yeri seçimi ekipman temini,stok sağlama gibi
konularda yardımcı olur.
- Kuruluş masrafları,franchising alıcısı firma için,bağımsız iş kurmaya göre
daha azdır.
- Franchising, alıcısının işletme masraflarını azaltır.Çünkü toptan malzeme
sağlama olanakları,reklam ve promosyon harcamalarında azalma,eleman yetiştirme
maliyetinin azaltılması gibi katkılar yapar.
- Franchising alıcısı vericinin bölgesel,yurt içi ve uluslar arası reklamlarından
yararlanır.
- Verici firmanın araştırma geliştirme masraflarının araştırma geliştirme
masraflarının sonuçlarından yararlanır.Alıcı firma ayrıca bu tür masraflara
girişmez.
- Kendi işini kurmak isteyenler risksiz bir avantaj sağlar.
- Alıcı firmalar işin alıcısı içinde karşılaşacağı sorunları,vericilerin ve
diğer alıcıların deneyimleri sayesinde çözme olanağı bulur.
2. Franchising Alıcısının Karşılacağı Sorunlar
- Franchising vericisi alıcı üzerindeki kontrolü her zaman olacaktır.Bu bir
psikolojik baskı yaratabilir.
- Bazen alıcının bölgesel koşullarda meydana gelen değişikliklere uyması söz
konusu olmayabilir.
- Franchising vericisiyle ilgili olumsuzluklar alıcısına da yansır.
- Alıcı firmanın verici firmaya sürekli ödeme yapması bir süre sonra alıcı
firmaya zor gelmeye başlayacaktır.
- Alıcı firma girdiği işte umduğunu bulmayabilir.
- Alıcı firmanın verici firmayla yapmış olduğu anlaşmayı fes etme ya da
firmasını bir başkasına devretme hakkı oldukça kısıtlanmıştır.
3. Franchisingin Vericisi İçin Avantajlar
- Franchising vericisi için sürekli ve periyodik bir gelir kaynağı oluşturur.
- Franchising vericisi daha geniş bir dağıtım ağı oluşturmak isterse franchising
bir almaşık oluşturur.Kendi mağazalarını kurmak yerine bir franchising ağı
oluşturabilir.
- Franchising vericisi böylece çok hızlı bir şekilde dağıtım ağı
oluşturacaktır.Bunun için ne borçlanır ne de finans sağlar.
- Franchising alıcıları,kendi ,işlerinin patronu oldukları ve bunun için bir parasal
yatırım yaptıkları için bir ücretli yöneticiye göre daha fazla güdülenmiş
olur.Bu olgu satışlar ve karlılık oranını arttırıcı etki yapar.Bu etkiye
franchising etkisi denir.
- Franchising vericisi yaygın bir ağ adına davrandığı için toptan bir alım
yapabilir.Bunun için büyük iskontolar ve iyi ödeme koşulları sağlayabilir.
- Franchising alıcısının kendi işini bırakıp bir başka işe atlama olasılığı
azaldığı için,verici firma istikrarlı bir dağıtım ağına sahip olur.Ayrıca sık
sık eğitim vb.masraflardan kurtulur.
- Franchising alıcısı yerel piyasalar merkezden tayin edilen bir yöneticiden daha iyi
bilir.Bu durum vericinin performansını arttırır.
- Satış noktaları çok dağınık ve satış hacmi mütevazi olan mal hizmet
pazarlamalarında (fast-food) franchising büyük bir avantaj sağlar.
3. Franchising Vericisinin Karşılaştığı Dezavantajlar
- Franchising alıcısı vericisinin emir ve isteklerine tam olarak uymayabilir.
- Franchising alıcılarıyla vericilerinin parasal konularda çıkarları uyuşmayabilir.
- Franchising alıcıları zamanla vericinin sürekli kontrolünden sıkılabilir.
- Franchising alıcısı vericisine doğru rakamlar vermeyebilir.
- Franchising alıcıları zamanla kendi sistemlerini kurmaya yönelerek vericiyle
rekabete girişebilirler.
ek
Kaynak: 5mworld.com
online dergi / Tuğba
ADALI
|